Kafejeto Palarnia

0

Czym jest kawa przelewowa i jak ją zaparzyć?

4 listopada, 2024
Kawowa wiedza
Ludziom trudno jest usiedzieć w miejscu. Wciąż staramy się coś ułatwić, przyspieszyć, poprawić – błądzimy i odnajdujemy nowe ścieżki rozwoju. Nie inaczej było pewnie w przypadku Melitty Bentz, która – zamiast pić kawę z fusami – wymyśliła i opatentowała swój własny filtr „z wpuszczonym dnem o nachylonych otworach przepływowych”. W 1908 roku oficjalnie rozpoczęła trend na picie przelewu.
kawa przelewowa

Czym jest kawa przelewowa?

Kawa przelewowa to nic innego jak wynik zaparzania ziaren w urządzeniach wykorzystujących medium filtrujące – stąd też jej inne nazwy, tj.: filter coffee, batch brew.

Może być parzona na zasadzie:

  • immersji – zanurzeniu ziaren w wodzie,
  • perkolacji – swobodnemu przelewaniu wody przez kawę, a także z wykorzystaniem niewielkiego ciśnienia tj. w Aeropressie (poniżej 1 bara w oryginalnym zestawieniu, zaś z dodatkowymi gadżetami, ok. 1,3 bara),
  • łączeniu obu technik na raz.

Ponadto, w tym świecie pełnym chaosu, przelew daje nam możliwość pełnej kontroli procesu parzenia i przygotowania jej właśnie tak, jak tego pragniemy.

różne modele sprzętu do parzenia

Jaki sprzęt do parzenia wybrać?

Na rynku dostępnych jest wiele urządzeń, które pozwolą nam zaparzyć świetną kawę przelewową, pytanie tylko – od czego zacząć? W zależności czy planujemy wybór sprzętu głównie na użytek domowy, czy też profesjonalny – biurowy czy kawiarniany – przedstawmy sobie tak zwane „klasyki gatunku”:

  • drip Hario V60
    Idealny na początek: tani i łatwy do opanowania. Ten stożkowy dripper, wykorzystuje przesączanie wody przez zmielone ziarna do tworzenia pysznego naparu. Dostępny jest w różnych rozmiarach, materiałach i kolorach wykonania, a do parzenia wystarczy mieć tylko filtr, sam drip i dowolny kubek pod ręką. Po zapoznaniu pozwala rozszerzyć doświadczenie na immersję (dodany stoper) oraz większą kontrolę przepływu przez zmianę materiału filtra. Bez problemu zaparzy kawę dla Ciebie i Twoich znajomych.
    Przewodnik parzenia kawy z użyciem drip Hario V60 znajdziesz tutaj.
  • Aeropress Original
    Urządzenie dające niemal nieskończoną ilość możliwości już na samym początku. Łącząc immersję i perkolację z dodatkowym ciśnieniem tłoka, pozwala zaparzyć intensywniejsze napary niż w przypadku klasycznego dripa. Zdecydowanie dla fanów dobrej zabawy przy parzeniu dobrej kawy. W zestawie ma już zapakowane filtry, więc jest to gotowy sprzęt typu „wyjmujesz i naparzasz”. Dostępne są także wersje kolorowe, podróżne, bądź maxi. Raczej dla Ciebie oraz Twojej połówki – przeciskanie kaw dla całej rodziny, może okazać się wyzwaniem na start. Przewodnik parzenia kawy z użyciem Aeropressu znajdziesz tutaj.
  • Moccamaster
    Przyciągający oko już od samego wejścia designem i kolorystyką, ten automatyczny ekspres przelewowy jest stworzony do pracy za Ciebie, dla Ciebie. Przygotuje od pojedynczej filiżanki do ponad litra kawy, w termosie lub podgrzewanym dzbanku, zależnie od wybranej wersji wyposażenia. Trapezowe dno filtra pozwala na bardziej równomierne parzenie ziaren. Idealny do biura, kawiarni, czy rodziny pełnej fanów kawy.
    Przewodnik parzenia kawy z użyciem Moccamaster znajdziesz tutaj.

Jaka kawa do ekspresu przelewowego?

Najlepszym wyborem będą ziarna jasno palonej arabiki – single czy blendy, w zależności od Twoich preferencji. Ten gatunek kawy zawiera więcej aromatów oraz cukrów, które – dzięki umiejętnemu profilowi palenia – uwydatniają bogatą, tak cenioną, owocowość nasion w filiżance. Każdy region upraw to unikatowe terrior – warunki klimatyczne, skład gleby co nadaje ziarnom charakterystyczny dla tego obszaru smak. Warto więc spróbować zarówno orzechowych kaw z Brazylii, jak i tych herbacianych z Etiopii, aby odkryć co nam oferuje jakość poziomu specialty. Świetnym pomysłem będą więc degustacyjne zestawy ziaren. Pakujemy najlepsze wypały z różnych krajów w jeden, kompaktowy przewodnik po świecie kawy.

barista prezentujący jak zaparzyć przelew

Jak zaparzyć przelew?

Kluczem w parzeniu dobrego przelewu jest uzyskanie odpowiedniej ekstrakcji, czyli rozpuszczenie składników zmielonych ziaren w wodzie. Podstawę stanowi prawidłowo dobrana woda, o odpowiednim pH i mineralizacji. Według standardów SCA, jej parametry to:

  • zapach: brak,
  • chlor: brak,
  • twardość ogólna: 50-175 ppm,
  • alkaliczność:
  • 40-70 ppm,
  • pH: 6-8.

Wypalona kawa to bogactwo olejków, kwasów owocowych i cukrów – parzenie to akt tworzenia balansu smaków między nimi. Pod wpływem działania temperatury, turbulencji oraz czasu, ekstrahują się one w określonej kolejności:

  • kwasy – jako najprostsze związki, wypłukują się na samym początku; jeśli nie wydobędziemy ich na od razu, mogą rozciągnąć się na całe parzenie, przyćmiewając jego słodycz;
  • tłuszcze – cząstki hydrofobowe, dodające naszemu naparowi body;
  • cukry – ze względu na swoją złożoną budowę, potrzebują nieco więcej czasu i energii na rozpuszczenie się w wodzie; często jako szczyt możliwości ich ekstrakcji przyjmuje się „sweet minutę” – pierwszą minutę parzenia;
  • włókna roślinne – na koniec po wydobyciu wszystkiego co się dało, pozostaje sama materia kawy, która potrafi dodać nieco – a czasem nawet i sporo – goryczy.

Zachowanie odpowiednich proporcji kawy do wody, a także dodawanie turbulencji oraz czasu na rozwinięcie się ziaren, pozwoli wypracować odpowiedni przepis do danych ziaren. Najczęściej zdarza się też tak, iż jedna receptura nie pasuje do kilku rodzajów nasion skutkuje prze- lub niedoparzeniem na innych. Na tym właśnie polega droga parzenia kawy nieustannym eksperymentowaniu.

Polecam zacząć od ratio 6:100, czyli 6g ziaren na 100g wody i życzę samych sukcesów w podróży po idealny przelew.

No dobrze – a co jeśli skończyła się kawa i prywatny home barista zabrał wszystkie sprzęty pod namiot?

Odpowiedź to: cupping

Jeśli jeszcze nie wiesz jakie ziarna Ci smakują, a kawowe półki zajmują jedynie wspomnienia – idź na cupping. A może wręcz przeciwnie – wydaje Ci się, że próbowałeś już wszystkiego i szukasz nowych wrażeń? Istnieje niezerowe prawdopodobieństwo, iż rozwiązaniem tego problemu, również będzie cupping.

Cupping, to przyjęty przez specjalistów ze świata kawy sposób, na sprawdzenie i ocenę potencjału smaku zawartego w ziarnie. Polega na próbowaniu różnych sampli nasion, zaparzonych w ten sam sposób. Ocenie podlegają parametry sensoryczne takie jak:

  • aromat (suchy i mokry),
  • smak,
  • aftertaste – posmak, “wspomnienie” w ustach po łyku kawy,
  • kwasowość oraz słodycz,
  • body – cielistość, “fizyczne” odczucia kawy na języku,
  • balans – równowaga pełnego bukietu smaków,
  • a także pozostałe wskaźniki typu:
    • jednorodność – powtarzalność smaku w ramach jednego batchu ziaren,
    • clean cup, czyli przejrzystość i czystość przygotowanego naparu.

Urok cuppingu tkwi w prostocie przygotowania – cała nasza nieskrępowana uwaga, może skupić się w całości na (d)ocenianiu smaku kaw. Ponadto, często podczas takich wydarzeń dostępny jest open brew bar, czyli możliwość samodzielnego przygotowania kawy z wykorzystaniem udostępnionych zaparzaczy – od espresso po różnorodne dripy. Wydaje się to być świetną okazją do przetestowania nie tylko nowych ziaren, ale także i sprzętów. Warto więc sprawdzić czy takiego cuppingu nie organizują przypadkiem w jednej z pobliskich kawiarni lub palarni, i dołączyć do grona dzielnych odkrywców.

またね、

問題       

Literatura

  • Christine Cottrell, Perfect espresso: barista bible – second edition, Coffee
  • Anette Moldvaer, Coffee obsession, DK 2014, s.24-25
  • Scott Rao, Everything but espresso: professional coffee brewing techniques, Canada 2014, s.1-12
  • Grzegorz Zieliński, Notes sensoryczny – CUPPING x HAYB, rozdział pt.: Parametry oceny cuppingu

To również może cię zainteresować

Newsletter

Dołącz do naszego newslettera i odbierz

10%

zniżki na zakupy kawy ziarnistej w sklepie internetowym.

Newsletter

Dołącz do naszego newslettera i odbierz 10% zniżki na zakupy kawy ziarnistej w sklepie internetowym.