Kafejeto Palarnia

0

Miodowa kawa bez miodu? Zaawansowane metody obróbki kawy

18 lipca, 2024
Kawowa wiedza
Przetwarzanie ziaren kawy to zdecydowanie temat rzeka. Nowa porcja wiedzy odsłoni kolejne tajemnice i pokaże nam rzeczywistość, gdzie jedna obróbka kawy da nam ziarna w 3 postaciach – co najmniej!
miodowa kawa w filiżance

Metody obróbki kawy

Pulped natural

Zwane też w skrócie obróbką pulp. Najczęściej przed upływem doby od zebrania wisienek, owoce pozbawiane są jedynie skórki, bez naruszania samego miąższu. Następnie w takiej obdartej otoczce, pozostawione na patiach, nasiona kawy schną aż do uzyskania poziomu około 11% wilgotności (co uniemożliwia dalszy rozwój obecnych drobnoustrojów i hamuje zachodzącą fermentację). Trwa to zazwyczaj półtorej do dwóch tygodni – nieco krócej niż w wypadku większości klasycznych naturali.

Body kaw pochodzących z takiej obróbki jest kremowe, pozostawiając niekiedy lepkie uczucie syropowej słodyczy. Uzyskane napary mają stosunkowo niską kwasowość, przy czym potrafią zaskoczyć soczystymi nutami owoców. Poza tym można spodziewać się akcentów czekoladowo-orzechowych – szczególnie w regionalnej odmianie tej obróbki, jaką jest wersja brazil natural. Kategoria stworzona specjalnie dla sensorycznego wyróżnienia ziaren uprawianych i przetwarzanych na terenie Brazylii. Mają wyrazistą teksturę, zauważalnie cięższe body oraz obniżoną kwasowość, na rzecz nut prażonych orzechów, słodyczy karmelu, czy też ciemnej czekolady.

Honey

Może naśladować każdą z klasycznych obróbek – suchą oraz mokrą, przy metodologii czerpiącej z wersji pulped. Czy to może być właśnie ten, parafrazując słowa Tolkiena, “Jeden [proces], by wszystkimi rządzić”? Zobaczmy, w czym tkwi jego wyjątkowość.

Sama nazwa obróbki miodowej pochodzi od lepkiej warstwy owocu pozostawionej na ziarnie – podczas schnięcia gęstnieje i charakterystycznie oblepia nasiona, przywodząc na myśl ich kąpiel w miodzie. Metoda bardzo popularna w krajach Ameryki Centralnej (wręcz króluje w Kostaryce, a coraz częściej w Salwadorze, a także Hondurasie). Tuż po zbiorach, wisienki pozbawiane są skórki wraz z pewną częścią miąższu. Fragment pozostawionego na nasionach mezokarpu, określa warunki ich fermentacji i schnięcia. W obróbce wyróżnia się odmiany, dzielone ze względu na grubość warstwy owocowego miąższu, a co za tym idzie koloru takiej “ziarnistej surówki”:

  • black – zdjęta skórka z minimalną warstwą miąższu (~0%), co sprawia iż ziarna schną najdłużej; przybliża to ich profil smakowy do wersji pulped, a nawet natural, zgodnie z ogólną zasadą – im więcej owocu, tym więcej cukrów podczas karmelizacji w suszeniu; cechują się pełnym, ciężkim body oraz cudownym balansem pomiędzy słodyczą a kwasowością;
  • red – usunięta mniej niż połowa miąższu (0-50%); charakteryzują się kremowym body, rozwiniętą kwasowością, która harmonijnie gra z wyczuwalną słodyczą suszonych owoców;
  • yellow, golden – pozbawione nawet do ¾ owocu (50-75%); napar z tak przetworzonych ziaren niesie zauważalnie lżejsze body z nutami kwiatów, zapachem wanilii, uzupełnione o słodko-kwaśne tony dojrzałych moreli;
  • white – (80-100%); pokryta najcieńszą warstewką “miodu”, zbliżając się tym samym do charakteru kaw z obróbki mytej; schnie najszybciej, ma najlżejsze body spośród innych odmian honey i cieszy się najszlachetniejszą kwasowością naparu.

Istnieją także plantacje, gdzie – przy zachowaniu tej samej grubości miąższu – zmienne warunki schnięcia decydują o stopniu “miodowości” ziaren. Takim parametrem może być częstotliwość przewracania ziaren w czasie wysychania – im częściej (raz na godzinę), tym bliżej do wersji white, a im rzadziej (raz na dobę), tym bardziej przypomina odmianę black. Mimo iż sama obróbka pozwala przyspieszyć suszenie nasion, wymaga większej kontroli podczas samego procesu, aby zapobiec rozwinięciu się defektów smakowych – zbyt szybkie obracanie przeszkodzi w karmelizacji, zaś zbyt wolne – ryzykuje rozwój pleśni. Natomiast jest to zdecydowanie bardziej oszczędzająca zasoby wody wersja obróbki washed. Kawy z obróbki honey łatwo zauważyć już na etapie zielonego ziarna, które – po zdjęciu suchych resztek owocu – wcale nie jest jednobarwne.

Spróbuj naszych kaw

obróbka kawy

Obróbka a parzenie

Ponieważ wersje honey i pulped nieco czerpią z klasyki przetwarzania ziaren (szybką powtórkę z metod natural i washed znajdziecie w naszym artykule Sucha czy mokra? Podstawowe metody obróbki kawy) – rozpatrzmy czy oraz jak dany proces jest w stanie wpłynąć na najważniejsze – parzoną kawę.

Jonathan Gagné zmierzył średni stopień ekstrakcji dla kaw z odmiennych obróbek: naturalnej, mytej i bezkofeinowej. W tym celu wykorzystał 183 różne paczki kawy, z których zaparzył 404 dripy o identycznych warunkach brzegowych, tj. gramatura ziaren, stopień zmielenia, temperatura wody. Okazało się, iż kawy z obróbki naturalnej “doparzają” się w nieco niższym stopniu niż te przetworzone na sposób mokry. Uśredniony stopień ekstrakcji dla naturali wyniósł około 20,4%, zaś w wypadku ziaren washed – 20,85%. Kawy bezkofeinowe ekstrahowały się najsłabiej z badanych (około 19,2%). Nie powinno to jednak wzbudzać przesadnego zdziwienia, gdyż jest bezpośrednią konsekwencją etapu wypłukiwania ziaren z kofeiny. Nasiona pozbawiane są wówczas części składników rozpuszczalnych – głównie C₈H₁₀N₄O₂ – co odzwierciedla uzyskany wynik. Skrócony opis kilku metod dekofeinizacji znajdziecie w naszym artykule Kawa bezkofeinowa i bezsenność.

Tak samo jak w przypadku procesu palenia kawy, czy sposobu prowadzenia upraw szczegóły każdej z obróbek wciąż ulegają zmianie. Ponadto wciąż mamy wiele innych dostępnych metod (tj. fermentacyjne), które także gromadzą swoich amatorów i zachęcają do eksperymentów. Świat kawy właśnie taki już jest – otwarty na każdą spragnioną energii duszę, z przestrzenią na testowanie własnej magii obróbek.

Koniec księgi drugiej. じゃあね、また今度、

問題       

Literatura

  • Jonathan Gagné, The Physics of Filter Coffee, 2020, s.167, 178
  • Anette Moldvaer, Coffee obsession, DK 2014, s.20-2

To również może cię zainteresować

Newsletter

Dołącz do naszego newslettera i odbierz

10%

zniżki na zakupy kawy ziarnistej w sklepie internetowym.

Newsletter

Dołącz do naszego newslettera i odbierz 10% zniżki na zakupy kawy ziarnistej w sklepie internetowym.