Trend ten przejawia tendencję wzrostową, więc prognozy dla właścicieli palarni, kawiarni – a także dla końcowych konsumentów – nie są zbyt różowe. Skąd takie podwyżki cen surowca i czy możemy spodziewać się stabilizacji rynku w najbliższym czasie?
Skrót ostatnich wydarzeń na rynku kawy
Ostatnie rekordowe ceny kawy dyktowane były – między innymi – obawami związanymi z ograniczeniem międzynarodowych dostaw oraz brakiem pewności, co do wielkości kolejnych zbiorów u największego, światowego producenta arabiki: Brazylii właśnie. Wzmocniony kurs tamtejszej waluty – reala brazylijskiego – również nie zachęcał do sprzedaży eksportowej.
Brazylia nie jest jednak odosobnionym przypadkiem. Zbiory arabiki od krajów Ameryki Środkowej, w tym Kolumbii – także napotykają problemy z zachowaniem terminowych dostaw.
Powtarzające się problemy z ciągłością dostaw oraz niski poziom dostępnych zapasów surowca, sprawia, iż rynek kawy podatny jest na spekulacje. Nie pomagają temu także prognozowane niekorzystne zjawiska pogodowe w brazylijskim pasie kawowym – chodzi o zmienne warunki klimatyczne. Po zeszłorocznej suszy, październikowe deszcze były zbyt skąpe, by przywrócić niezbędną wilgotność gleby. To z kolei wpływa na nadchodzące prognozy zbiorów. Brazylijska Narodowa Agencja Dostaw CONAB, w pierwszych szacunkach na sezon 2025/26, przewiduje spadek produkcji kawy w kraju o 4,4% – do najniższego od trzech lat poziomu 51,81 mln worków.
Wzrost cen dotyczy także ziaren gatunku robusta – w stosunku do zeszłorocznych średnich cen, już na początku 2025 osiągnęła praktycznie dwukrotną ich wartość.
To wszystko w wielkim skrócie. Dlaczego tak głośno o tym w mediach i jak wpływa to na końcowych konsumentów oraz wszystkich uczestników procesu produkcji oraz dostaw?
Czynniki kształtujące rynkową cenę kawy
Kawa to towar spożywczy, notowany na giełdzie surowców. Na jej cenę wpływa wiele czynników związanych z relacją podaży i popytu. Znacznymi faktorami są zaś m.in.:
- zmienny klimat – kawowiec jest rośliną tropikalną, która wymaga specyficznych warunków upraw na znacznych wysokościach, tj.: odpowiedniej relacji dni słonecznych oraz deszczowych, jak też stabilnej temperatury – bez ryzyka przymrozków; spotykane w ostatnich latach długotrwałe susze, niestabilne pory deszczowe zakłócają wegetację; to z kolei wpływa na obniżenie spodziewanych plonów kawy w głównych krajach producenckich: Brazylii, Kolumbii oraz Wietnamie; nie da się uniknąć powiązania częstszych wystąpień zjawisk El Niño oraz La Niña z ich wpływem na warunki wzrostu kawy;
- zaburzenia w łańcuchu dostaw – ledwo co świat otrząsnął się z obostrzeń wprowadzonych w wyniku wybuchu pandemii, już walczy z kolejnymi przeciwnościami: inflacją; podwyższone ceny paliw, a co za tym idzie także droższy transport zakłóca płynność na całej długości łańcucha dostaw – od samej plantacji, aż po magazyn lokalnej palarni; przestoje portowe oraz problem z dostępnością kontenerów, generują opóźnienia – a także dodatkowe koszty; mierzymy się nieustannie z logistycznym wyzwaniem;
- wzrost kosztów produkcji – podwyżka nie ominęła także tego obszaru działalności kawowej; wzrosły ceny produktów wspomagających prowadzenie upraw – od nawozów po narzędzia; aby zapobiegać skutkom nieprzewidywalnego klimatu, często koniecznym krokiem są nowoczesne inwestycje w ochronę roślin czy też budowę zbiorników retencyjnych (przeciwdziałanie długiej suszy); to wszystko generuje dodatkowe koszty dla plantatorów w i tak już wymagającym rynku;
- niesprzyjająca geopolityka – główne drogi międzynarodowego transportu wodnego: Kanał Panamski oraz Sueski, napotykają problemy różnej kategorii; ten pierwszy boryka się z ograniczoną maksymalną przepustowością, ze względu na infrastrukturę nadgryzioną zębem czasu; ten drugi zaś – traci wielu klientów cargo ze względu na niebezpieczną działalność piratów w okolicy; wymusza to obieranie przez statki dłuższej drogi – wokół Afryki – co znów, znacznie podwyższa koszty transportu;
- rosnące zapotrzebowanie – wzrasta zainteresowanie rynkiem kawy; na początku grudnia 2024 roku, Międzynarodowa Organizacja Kawy ICO ogłosiła, iż całkowity światowy eksport kawy na początku sezonu 2024/25 wzrósł o ponad 15%; więcej jest więc chętnych do kupna ziaren, kiedy prognozowana produkcja nie zalicza aż tak znacznych wzrostów;
-
Wiosenna Bolivia Primera Anproca – Espresso
40,00 zł – 130,00 zł Ten produkt ma wiele wariantów. Opcje można wybrać na stronie produktu -
Zimowa Kolumbia Tolima – Espresso
40,00 zł – 130,00 zł Ten produkt ma wiele wariantów. Opcje można wybrać na stronie produktu -
Etiopia Aricha
65,00 zł -
Kostaryka El Mango
69,00 zł Ten produkt ma wiele wariantów. Opcje można wybrać na stronie produktu
Kryzys biznesowy czy codzienność plantatorów?
Farmerzy z wielu regionów pasa upraw kawowców są w trudnej sytuacji finansowej. Walka ze zmiennym i nieprzewidywalnym klimatem, wzrost kosztów transportu oraz środków prowadzenia upraw, a także konieczność dostosowania się do coraz bardziej restrykcyjnych wymagań środowiskowych, to tylko niektóre z codziennych wyzwań. Mimo trudnych warunków, plantatorzy starają się ratować dzieło swych rąk. Jeśli teren na to pozwala, walczą z klimatem, przenosząc uprawy na coraz to wyższe wysokości. Sadzą odporniejsze odmiany kawy, a także rozwijają innowacyjne obróbki, wychodząc naprzeciw wymaganiom oraz potrzebom konsumentów. Każdy taki wydatek to inwestycja w przyszłość. Aby uniknąć sprzedawania zbiorów po cenach poniżej kosztów produkcji, muszą oni dobrze zabezpieczyć odpowiednią ilość plonów – rozważnie wyznaczając ich cenę.
Jednak nie jest to nowa sytuacja – plantatorzy mierzą się z tymi wyzwaniami od lat. Nieprzewidywalne przychody, niskie ceny, znikome wsparcie systemowe – nie buduje to żadnego bezpieczeństwa finansowego takiej działalności. Ważne, iż ten problem jest ostatnio bardziej dostrzeżony i nagłaśniany. Nie zapominajmy jednak, że to co końcowy konsument dostrzega ostatnio, stanowi codzienność ludzi pracujących w kawie od dawna. Tutaj powinny się skupić narracje i próby długotrwałej naprawy kryzysu.
Przyszłość rynku kawowego
Kawa ma niekwestionowaną przyszłość. Kształtuje ją nie tylko klimat, lecz także każda inwestycja producenta czy też decyzja konsumencka. Najważniejsze aspekty zmian, które mogą wywrzeć wpływ na przyszły rynek kawy, to:
- globalny zrównoważony rozwój wychodzący naprzeciw zmianom klimatu,
- inwestycje w nowoczesne technologie,
- programy wsparcia rozwojowego w krajach producenckich,
- większa świadomość konsumentów;
Czy za wyższą ceną podąża wyższa jakość?
Ceny kawy rosną, lecz w przyszłości pewnie osiągną rynkową stabilizację oraz pewien limit. O ile nie wszystkie czynniki da się rozwiązać w prosty sposób, to inwestycja w kawę jakości specialty, daje gwarancję zachowania stosunku jakości do ceny – i nie tylko. W ramach tej idei nie tylko otrzymujemy ziarna spełniające określone normy, wybrane w rygorystycznej selekcji, lecz także – co być może jest najważniejsze – wspieramy kooperatywy producenckie. Dajemy im szansę na etyczny rozwój, a sobie – możliwość czerpania z ich doświadczenia. Kawa powinna dbać o swoich ludzi, a ludzie – troszczyć się o swoją kawę.
またね、
問題
